Bánh Tôm Hồ Tây – Món quà của Hà Nội xưa

Cùng với bún ốc, bánh tôm là một trong hai món ăn nổi tiếng nhất đất Tây Hồ này…

Tôi đến thăm Phủ tây hồ vào một buổi chiều tháng tư. Một buổi chiều đầu hạ trong xanh và lộng gió. Sau khi vào lễ cầu bình an cho mọi người, tôi một mình thong thả đi vào một quán hàng dựng ngay cạnh Phủ để thưởng thức món bánh tôm Hồ Tây – một trong những đặc sản quá nổi tiếng của người Hà Nội.

Cùng với bún ốc, bánh tôm là một trong hai món ăn nổi tiếng nhất đất Tây Hồ này. Không phải là cao lương mỹ vị, cũng không phải được trưng bày trong những nhà hàng quá ư sang trọng hay đắt đỏ, nhưng bánh tôm Hồ Tây vẫn mang một sức quyến rũ thực khách đến lạ lùng. Có gì đặc biệt ở món bánh bình dân ấy nhỉ? Chỉ là một chiếc bánh nhân tôm tẩm bột được chiên giòn tan đến ngỡ ngàng và nóng hổi, có gì đâu mà làm xao xuyến lòng người đến thế?

Tôi mang nặng suy nghĩ đó của mình vào trong tâm trí và chỉ chợt sực tỉnh khi người bán hàng đặt ra trước mặt mình một đĩa bánh tôm đầy ắp và vàng rộm. Gắp miếng bánh tôm được cắt nhỏ chấm cùng nước mắm pha vừa khéo và đưa lên miệng thưởng thức, đến lúc này tôi mới chợt giật mình ‘ngộ’ ra nhiều chân lí. Phải chăng bánh tôm làm mê mẩn lòng người bởi vì chúng được làm từ những con tôm lớn lên từ vùng nước ngọt ngào ở nơi đây. Là bởi vì vỏ bánh được pha thật vừa trộn lẫn lòng đỏ trứng gà ta thơm phức, mỏng tan và giòn tan những vẫn bùi bùi, béo ngậy. Giữa một buổi chiều đầu hè, ngồi thưởng thức món bánh tôm nóng hổi cuộn trong rau sống thật xanh, thật sạch và chấm nước mắm ngon thì còn gì thú vị bằng. Cảm giác này còn mãi trong tôi suốt những năm tháng sau đó, dằng dai mãi tận hơn 10 năm sau khi tôi có dịp quay trở lại đất Bắc, thưởng thức lại món bánh tôm độc đáo đó và để nghẹn ngào nhớ lại những kỉ niệm ngày xưa.

Khi cầm đĩa bánh tôm trên tay, với kinh nghiệm của một người nội trợ bao nhiêu năm tôi cũng phần nào đóan ra được công thức làm bánh. Tuy nhiên khi về nhà làm thử, thậm chí tôi còn gia giảm thêm một số thực phẩm ‘ngoại nhập’ để làm bánh tôm ngon hơn nhưng vẫn không sao diễn tả hết được hương vị ngọt ngào của bánh tôm Tây Hồ. Mang những trăn trở cùa mình đi kể với một người bạn – vốn là con gái của một trong những cửa hàng làm bánh tôm lâu đời ở mảnh đất Hà thành, cô bạn tôi đã cười ngất mà tiết lộ: “Thật ra bánh tôm Hồ Tây ngon không phải bởi được hòa lẫn với các cao lương mỹ vị ở xứ trời tây, mà đơn giản bánh được làm từ tấm lòng của nguời dân xứ này. Vỏ bánh tôm phải là thứ bột năng thật mềm, thật mịn, thật trắng pha lẫn cùng bột mì hạng nhất. Những con tôm được chiên cùng bánh phải là thứ tôm được đánh bắt từ chính Hồ Tây, bởi chỉ có thứ tôm này mới đem lại được cho người thưởng thức cảm giác chắc thịt, ngọt ngào mà bất kì một loại hải sản nào cũng không có được. Ngoài ra bánh tôm còn được pha trộn với khoai bí thái nhỏ, chính vì vậy mà khi ăn vào miệng, ta không chỉ thưởng thức được sự giòn tan như bánh đa của vỏ bánh, nhân tôm ngọt ngào như sữa, lòng đỏ trứng gà thơm phức như hương hoa mà ta còn cảm nhận được cả vị bùi bùi, thanh thanh của khoai bí”.

Còn công thức nêm nếm gia vị thì tùy từng gia đình có bí quyết riêng mà truyền cho nhau. Không chỉ dừng lại ở món bánh, mà cô bạn tôi còn nhấn mạnh bánh ngon hay không còn bởi một phần do nước chấm. Nước chấm bánh tôm ở Hồ Tây nhất thiết phải là nước chấm pha có đầy đủ cả vị chua chua của chanh vườn, vị ngọt ngào của đường trắng tinh khôi, vị thơm lừng của tỏi mới. Ngòai ra còn phải kể đến ‘nhân’ nước chấm với su hào, đu đủ xanh thái mỏng và thêm vào đó vài lát ớt đỏ tươi.

Bánh tôm thực ra trước kia không hề hiếm đối với người Hà Nội. Ở bất kì nơi đâu trong đất Kinh Kỳ xưa này cũng thấy người ta bán bánh tôm. Nhưng ngon và nổi tiếng nhất vẫn là bánh tôm ở Tây Hồ. Không hiểu có bí quyết riêng gì, nhưng món bánh độc đáo ở đây vẫn luôn hấp dẫn thực khách và tồn tại cho đến tận ngày nay mà vẫn không hề bị mai một. Còn đối với tôi, có lẽ bánh tôm hấp dẫn lòng người là bởi vì ở Hồ Tây thực sự là ‘thánh địa’ của ẩm thực. Bạn thử nghĩ mà xem, còn gì nồng nàn hơn, còn gì thú vị bằng khi cùng nhau ngồi nhâm nhi món bánh tôm ngon ngọt vào một buổi chiều, ngắm cảnh mặt hồ xa tít tắp và bình yên đến phẳng lặng, để vừa ngồi vừa nhớ lại tiếng chuông bên chùa Trấn Vũ văng vẳng từ ngàn xưa, để ẩn mình vào với bình yên và để xua tan đi những vội vã của đời thường quá ư bận bịu.
Chỉ cần một lần thế thôi cũng thành ấn tượng, bởi một lẽ ăn bánh tôm Hồ Tây đâu chỉ phải chỉ để ăn mà còn để ngắm trời, ngắm đất, ngắm lòng người Hà Nội ấm áp ngọt ngào.